Przedszkole nr 1 im. Małych Odkrywców w Obornikach Śląskich

LOGOPEDA RADZI

 

  Drodzy Rodzice

 

 W związku z zaistniałą sytuacją, nie mogą odbywać się zajęcia terapii logopedycznej w Przedszkolu. Zachęcam zatem  Rodziców dzieci, które w tym roku szkolnym rozpoczęły terapię grupową, aby korzystali z ćwiczeń zamieszczonych w poniższych artykułach. Dotyczą one nabywania ogólnych umiejętności niezbędnych o poprawnej artykulacji, a mianowicie:

 

- ćwiczenia sprawności motorycznej narządów mowy (wszystkich),

- ćwiczenia percepcji słuchowej, różnicowanie dźwięków z otoczenia,

- ćwiczenia oddechowe,

- ćwiczenia fonacyjne i dykcyjne.

Tyle wystarczy dzieciom młodszym. Natomiast starsze dzieci, które pracują nad utrwalaniem poprawnej artykulacji poszczególnych głosek, dostały ćwiczenia na karteczkach z ćw. dostosowanymi indywidualnie do dziecka.

Na koniec chciałam podziękować tym Rodzicom, którzy już skontaktowali się ze mną telefonicznie, tak jak podczas poprzedniego nauczania zdalnego.

 

                                                                                             

                                                                   Pozdrawiam wszystkich, uściski dla dzieciaczków.

                                                                  Z poważaniem mgr Jolanta Masiuda

 

 

 

LOGOPEDA

Dobre nawyki od najmłodszych lat pozwolą na prawidłowy rozwój mowy i zgryzu.
 
Chociaż z wadą zgryzu można się urodzić, to jednak w
 
większości przypadków fundujemy ją dzieciom sami.
 
 
Jak zapobiegać złym nawykom?
 
  • Pilnować, aby dziecko nie ssało kciuka, jeśli ssie smoczek i pije z butelki ze smoczkiem, próbować wcześnie go od tego odzwyczaić.
  • Jak najwcześniej uczyć malucha gryźć i żuć pokarmy.
  • Niemowlaka układać do snu z główką uniesioną nieco wyżej
  • ( ok.7cm), a nie całkiem płasko.
  • Do karmienia układać niemowlę w pozycji ortostatycznej tj. półsiedzącej.
  • Uczyć dzieci zasad higieny jamy ustnej.
  • Dbać o zęby mleczne, wczesna ich utrata( np.: na skutek próchnicy) sprzyja wadom zgryzu.
  • Strzec starsze dzieci przed obgryzaniem paznokci, ołówków.
  • Zasięgnąć konsultacji laryngologa, jeżeli dziecko oddycha ustami
  • ( nie mając kataru), a nie nosem.
 
 
Pamiętajmy, jeżeli dziecko nie potrafi gryźć, żuć, prawidłowo połykać( niemowlęce połykanie powinno zaniknąć ok. 3-4 roku życia) i oddycha ustami,jego rozwój mowy nie będzie przebiegał właściwie.

 

Podstawowym środowiskiem rozwoju i kształtowania się mowy, w pierwszych latach życia dziecka, jest rodzina. To tutaj rozwój tych funkcji przebiega samorzutnie w związku z różnymi sytuacjami dnia powszedniego:

ubieraniem, myciem, jedzeniem, zabawą itd. Dziecko ma okazję o wszystko pytać na bieżąco i zwykle otrzymuje cierpliwą odpowiedź. Ma to szczególne znaczenie w tzw. wieku pytań i przekory, gdy dziecko zasypuje domowników lawiną pytań i to pytań łańcuchowych. Czynniki uczuciowe oraz atrakcyjne zdarzenia i sytuacje typu: uroczystości domowe, nowe meble, przeprowadzka czy większe porządki, wzbogacają i dynamizują mowę

dziecka. Ale rolę tę nie każda rodzina pełni dobrze. Zdarza się, że rodzice czy dziadkowie sami przyczyniają się do powstawania zaburzeń mowy przez zbytni liberalizm, a nawet naśladowanie dziecięcej wymowy i spieszczanie lub odwrotnie – przez nadmierny rygoryzm, przecenianie możliwości dziecka, popisywanie się nim czy

poprawianie i wytykanie błędów, które w tym czasie mieszczą się w granicach normy rozwojowej. Przykładem jest tutaj „ nieszczęsna” głoska r. Zachęcanie dziecka do tego, aby powiedziało np.: ryba czy rak, w sytuacji kiedy jego narządy artykulacyjne nie są jeszcze gotowe, powoduje reranie.

 

Przedszkole , co prawda nie stwarza może aż tak dogodnych warunków indywidualnej opieki nad mową dla

każdego dziecka jak rodzina, jednak gwarantuje świadomy program rozwoju nadawania i odbioru mowy, korygowania błędów i wad wymowy. Zajęcia te, zgodnie z charakterem logopedii, dotyczą technicznej strony mowy i obejmują cztery rodzaje działań:

 

  • ćwiczenia usprawniające narządy artykulacyjne,
  • ćwiczenia oddechowe,

  • ćwiczenia rytmizujące,

  • ćwiczenia słuchu fonematycznego.

 

 Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest m.in. sprawne działanie narządów mowy.Realizacja każdej głoski wymaga innego układu artykulacyjnego i innej pracy mięśni. Toteż narządy mowy trzeba tak ćwiczyć, jak pianiści ćwiczą sprawność palców. Ćwiczenia te mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia. Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy ( kinestezja). Jeżeli prosimy je o uniesienie języka za górne zęby, często pomaga sobie palcami.

 
 

Przykładowe ćwiczenia języka  ( buzia szeroko otwarta, gdyż wtedy zasięg ruchów języka jest większy):

 

  • ·       wysuwanie i chowanie języka,
  • ·       kierowanie języka w kąciki ust, naprzemiennie w lewo o prawo, bez dotykania dolnej wargi,
  • ·       unoszenie języka na górną wargę, bez pomocy dolnej,
  • ·       unoszenia języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego,
  • ·       dotykanie językiem poszczególnych zębów trzonowych górnych i dolnych,
  • ·       oblizywanie warg ( górnej i dolnej) ruchem okrężnym,
  • ·       kląskanie językiem, mlaskanie czubkiem i środkiem języka.

 

Ćwiczenia warg:

 

  • ·       szerokie  ruchy warg jak przy samogłoskach: a o e u y i y
  • ·       układanie wargi dolnej na górną i odwrotnie,
  • ·       zaciskanie warg i rozciąganie,
  • ·       przesuwanie na boki zamkniętych warg,
  • ·       gwizdanie ( próby),
  • ·       nadymanie policzków,
  • ·       wibrowanie warg,
  • ·       przeciskanie powietrza wewnątrz jamy ustnej,
  • ·       cmokanie,
  • ·       parskanie.

 Ćwiczenia podniebienia miękkiego:

 

  • ·       ziewanie,
  • ·       kaszlanie z wysuniętym językiem,
  • ·       chrapanie na wdechu i wydechu
  • ·       wymawianie połączeń głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami np.:ga go gu ge gi gą gę ( tak samo z głoską  k )
  • ·       nabranie powietrza nosem i zatrzymanie w jamie ustnej- policzki nadęte.

 

Polecone ćwiczenia należałoby ubrać w słowa tj. tworzyć opowiadania,   o  „języczku wędrowniczku” albo o misiu, który jadł miód.

 

 

 Czynność mowy jest nierozłącznie związana z oddychaniem. Inny jest sposób oddychania wtedy, gdy milczymy, a inny , gdy mówimy. Podczas spoczynku oddychamy nosem: wdech i wydech są niemal zrównoważone co do długości

trwania. Natomiast w czasie mówienia oddychamy przede wszystkim ustami, wdech jest szybki i krótki, wydech długi i powolny. Mówiąc nabieramy tyle powietrza, ile potrzeba do wypowiedzenia wyrazu czy zdania. Staramy się nie mówić na resztkach powietrza, czyli na powietrzu zapasowym, gdyż końcowa część wypowiedzi będzie cicha i mało zrozumiała.

 Ćwiczenia oddechowe mają na celu pogłębienie oddechu, rozruszanie przepony,  

wydłużenie fazy wydechowej, a także zapobieganie takim niepożądanym zjawiskom ,

jak arytmia oddechowa, mówienie na wdechu, brak koordynacji między rytmem oddychania, a strukturą wypowiedzi. Ćwiczenia oddechowe zapobiegają jąkaniu.

 

 

Przykłady ćwiczeń w domu:

 

  • wprawianie w ruch lekkich przedmiotów( piórek, papierków, bibułek itd.)

  • puszczanie baniek mydlanych,

  • zdmuchiwanie kawałka papieru z gładkiej i chropowatej powierzchni,

  • dmuchanie na zawieszone na nitce kulki waty, krążki,

  • chłodzenie zupy na talerzu – strumieniem ciągłym i przerywanym,

  • zdmuchiwanie mlecza latem,

  • chuchanie na zmarznięte ręce

  • gwizdanie,

  • długie wymawianie samogłosek ( na czas,

  • liczenie na jednym wydechu,

  • powtarzanie zdań szeptem.

 

Do rozruszania przepony można bawić się naśladując i odgadując śmiech, np.:

- mężczyzny- tubalny i niski – ho-ho-ho.

- dziewczynki- cienki, wysoki, piskliwy – hi-hi-hi,

- staruszki – chrapliwy – he-he-he.

 

LUTY

 

Na prośbę Rodzica przedstawię normy rozwojowe w artykulacji głosek na poszczególnych poziomach wiekowych.

 

Dziecko 3-letnie powinno wymawiać:

p  pi  b bi m mi  ł  f  fi  w  wi  t  d  n  ni  l  li  j  si  zi  ci  dzi  k  ki  g  gi  ch  chi

 Dziecko 4-letnie powinno wymawiać  także:

s  z  c  dz

Dziecko 5-letnie powinno wymawiać  także:

  sz ż  cz  dż   

Dziecko 6-letnie powinno wymawiać  także:

   r   ( norma  to 6 -7   rok życia)

  Zdarza  się dość często, że poszczególne głoski pojawiają się szybciej niż wskazuje norma wiekowa i należy się z tego cieszyć,  jeżeli tylko artykulacja jest poprawna.

 

 MARZEC

 

Ćwiczenia rytmizujące.

 

         Są to ćwiczenia bardzo pomocne w pracy nad doskonaleniem i korekcją mowy, szczególnie dla tych dzieci, u których rozwój

 

psychoruchowy nie przebiega prawidłowo. Dzieci te cechuje słabe poczucie rytmu i niezborność ruchowa.

 

Znajduje to swoje odbicie w mowie dziecka, gdyż mowa  oddychanie – fonacja – artykulacja) jest przecież aktem ruchowym. Należy więc,

 

pracując nad mową dziecka, stosować nie tylko ćwiczenia oddechowe czy artykulacyjne, ale także

 

 

ćwiczenia ogólne doskonalące funkcje ruchowe.

 

Przykładowe ćwiczenia:

 

 

Dzieci maszerują w kole

 

przy akompaniamencie muzyki ( bębenek), na sygnał zatrzymują się i klaszczą w rytm lub kląskają językiem, wymawiają sylaby czy też  imiona

 

każdego dziecka: O-la, Zo –sia  itd. Mogą także wytupywać bądź klaskać poszczególne rytmy

 

.

Bardzo wskazane są tu także ćwiczenia ortofoniczne wykorzystujące onomatopeje , jak na przykład zabawa w pociąg: fu-fu-fu,  cz-cz-cz,  sz-sz-

 

sz, pach-pach-pach.

 

Wszystkie zalecane i opisane wcześniej ćwiczenia( jak i te następne) jeżeli wykonywane są systematycznie w dłuższym okresie czasu ( wiek

 

przedszkolny) znacząco poprawiają rozwój mowy dziecka.

 

 

 

- mgr Jolanta Masiuda

Artykuły

  • Koronawirusowe ćwiczenia

    23.03.2020

     

    Szanowni  Rodzice i kochane Dzieci.

    W wyniku tej niespodziewanej i trudnej sytuacji w której  się znaleźliśmy, chciałam Państwu  polecić ćwiczenia, które możecie wykonywać z dziećmi, kiedy już nie wiadomo czym je zająć, żeby było coś innego, a jednocześnie   prorozwojowo.

    Dzieciom 3i 4-letnim polecam  ćwiczenia, które są zamieszczone na...

    Czytaj Więcej o: Koronawirusowe ćwiczenia